Göbeklitepe’den 1000 Yıl Daha Eski Yerleşim Yeri Çakmaktepe Bulundu

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

ŞANLIURFA’da 12 bin yıllık geçmişiyle ‘tarihin sıfır noktası’ olarak anılan ve insanlık tarihinin akışını değiştiren Göbeklitepe‘den yaklaşık 1000 yıl daha evvel inşa edildiği düşünülen Çakmaktepe’deki kalıntılar gün yüzüne çıkarılıyor.

2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınan ve kültür ile inanç merkezi olarak önemli ehemmiyete sahip Göbeklitepe‘nin de ortalarında olduğu ‘Taş Tepeler’ projesi kapsamında Şanlıurfa’da yürütülen hafriyat çalışmalarında, Göbeklitepe‘den daha eski bir yerleşim yeri olduğu düşünülen Çakmaktepe’deki buluntular, tespit edildi. Arkeoloji dünyasında heyecana neden olan hafriyatlarda ortaya çıkarılan kalıntıların, kış koşullarından etkilenmemesi için naylon brandalarla muhafaza altına alındı. Bölgede hafriyat çalışmalarını yürüten Doç. Dr. Fatma Şahin, 2021’de Çakmaktepe’de kazılara başladıklarını söz ederek, “2012 yılında bölgede yüzey araştırmalarına başladık. Pandemi devrini fırsata çevirerek, burada uzun vadeli bir araştırma yapma bahtı bulduk. Araştırmalarımız Harran Ovası’nın batısındaki alanda gerçekleşti ve daha evvel bilinmeyen pek çok yerleşim alanı tespit ettik. Bu yerleşimlerin birçok çanak çömlek periyodu ile avcı-toplayıcı topluluklara ilişkin. Bu yerleşimlerden biri de Çakmaktepe’ydi. Birebir yıl hafriyat çalışmalarına başladık. Çakmaktepe’nin, Göbeklitepe ve Karahantepe’nin atası olduğunu söyleyebiliriz. Burada yaklaşık 16 metre çapında, ana kayaya oyularak yapılmış büyük bir yapı bulduk. Bu yapının içinde, dışarıda yakılıp yapı içine konulmuş yanmış hayvan başları tespit ettik. Bu hayvan başları ortasında yabani sığır, koyun, keçi, atgiller ve ceylan üzere çeşitler bulunuyor. Şimdi Karbon-14 testi yapılmadı, fakat bulunan yontma taş materyallere dayanarak Çakmaktepe’deki yerleşimin milattan evvel 10 binlere kadar uzadığını, yani Göbeklitepe’den 500 ile 1000 yıl daha eski olduğunu kestirim ediyoruz” dedi.

ÖZEL VE KAMUSAL YAPILAR

Çakmaktepe’de ‘konut’ olarak nitelendirilebilecek yapıların yanı sıra kamusal yapıların da açığa çıkarıldığını belirten Doç. Dr. Şahin, “Göbeklitepe’deki yapılar tapınak olarak tanımlanıyor. Biz ise burada ‘özel’ yahut ‘kamusal yapı’ diyoruz. Hafriyatlarda, yaklaşık 16 metre çapında ana kaya kesilerek oluşturulmuş bir yapı bulduk. Bu yapı, Göbeklitepe’de olduğu üzere terk edilirken gömülmüş. Dikili taşlar ve duvar taşları ihtimamla bir kenara yerleştirilmiş. Bu durum, Göbeklitepe öncesi devirde yapıların büsbütün yok edilerek bırakıldığını gösteriyor” diye konuştu.

Öte yandan, hafriyat çalışmalarının akabinde kalıntıların kış mevsiminde ziyan görmemesi için naylon brandalarla kapatıldı.

Haber-Kamera: Ali Leylak -ŞANLIURFA – DHA